از مجموعه‌شعر «زندگی در آمنیون» رونمایی شد | تجربه‌ای شاعرانه از زندگی

ریحانه موسوی | شهرآرانیوز، در این نشست، استاد محمدباقر کلاهی‌اهری، دکتر کیمیا تاج‌نیا، ابوطالب مظفری، شهره شجیعی، رضا عابدین‌زاده، علیرضا جهانشاهی‌اول و امان میرزایی حضور داشتند و به بررسی ابعاد مختلف شعر و مجموعه‌شعر «زندگی در آمنیون» پرداختند.

وسواس زیاد در کار ادبی خوب یا بد؟

ابوطالب مظفری، شاعر پیشگام شعر مهاجرت افغانستان، در ابتدای این نشست گفت: من حدود بیست سال است که قاسم رفعت‌حسینی را می‌شناسم و شعر‌هایی از او شنیده‌ام، اما کتابی از او ندیده بودم. وسواس در کار ادبی خوب است، اما من معتقدم هر شخصی که در حوزه ادبیات قدم می‌گذارد، نباید در حوزه کاری خود وسواس زیاد داشته باشد.

شعر در تعامل با اجتماع و مخاطب خود ساخته می‌شود و باید در زمان خود دیده و شنیده شود، چه مورد قبول مخاطبان قرار بگیرد و چه مورد قبول قرار نگیرد. من این وسواس را من نمی‌پذیریم، اما شاید آن انتظاری که نویسنده از کار خود دارند باعث این موضوع شده است و اکنون ایشان باید چند مجموعه شعر به چاپ می‌رساندند.

وی با بیان اینکه هر شاعری با اشعارش، یک اشاره به موضوعاتی که در درون خود است می‌کند افزود: ما می‌خواهیم رد انگشت قاسم رفعت حسینی را ار لحاظ موضوعی و مفهمومی بررسی کنیم.

مظفری با بیان اینکه شاعر در این کتاب به مباحث بیرونی اشاره زیادی نکرده است، تصریح کرد: او از امور اجتماعی و مشکلات اقتصادی صحبتی نکرده است و امور درونی و انفسی است. شعر احساسی و عاشقانه کمتر می‌بینیم، آنچه که در این کتاب می‌بینیم مسائل وجودی است. مسائلی که انسان از آن جهتی که انسان است درگیر آنهاست مثل تنهایی، ترس، مرگ و... اگر با این نگاه کتاب را دنبال کنیم می‌بینیم دغدغه‌هایی است که شاعر در مواجه خود با جهانش دارد. 

شعر‌هایی آمیخته با عاطفه و حکمت

دکتر کیمیا تاج‌نیا، شاعر و استاد دانشگاه،  نیز شعر قاسم رفعت حسینی را برآمده از عاطفه، حکمت و پردازشی از جنس خرد استدلالی دانست و عنوان کرد: شاعر در شعر‌هایی پرت افتادن از منطق اجرا را می‌خواهد، ایده خود را عملی می‌کند.

نویسنده کتاب «رقصا» افزود: در اشعار این شاعر، مواجه با امر انتزاعی زیاد نیست، اما همان اندک هم درخور ستایش و شگفتی آور است. تغییر لحن‌ها در اشعار گاهی بسیار به جاست و در نقطه درست و‌ازلی خود واقع شده است.

تاج‌نیا با بیان اینکه مجموعه «زندگی در آمنیون» وجه مقدر خود را دارد، یادآور شد: تکه‌های درخشانی از آن باغ در ارعاب و اضطراب کلمات پیش و پس پنهان مانده، به گمانم آنها را باید یافت و دریافت.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: ظرفیتی برای نمود با تمثال اساطیری در اشعار است. سهم جهان هم در شعری که متکی به خود‌گویی است، به شناسه‌های ملموس می‌رسد. جریان سیال ذهن است، که انتزاع می‌آورد و انتزاع پتانسیل قدرتمندی برای ایجاد فضا و گریز از ازدحام‌های زبانی و تجربه‌های عینی.

اشعاری برگرفته از یک ممارست

محمدباقر کلاهی‌اهری، شاعر و نویسنده پیشکسوت، نیز در این نشست گفت: آنچه که در این مجموعه به چاپ رسیده بخش کوچکی از زحمات و تلاش‌های نویسنده آن است. به نظر من این شعر‌ها اتوبیوگرافی است؛ یعنی اگر کسی بخواهد شاعر را بشناسد از اشعار او می‌تواند آن را متوجه شود.

وی تصریح کرد: یک نگرانی جزو رفتار‌های شاعر است که نمی‌گذارد در عالم بی تفاوتی فرو برود و دغدغه دارد که مبادا کاری که انجام می‌دهد بی‌نتیجه باشد. ما در این کتاب با شعر‌ها طرفیم و متن‌ها به نتیجه رسیده هستند و من از خلال آنها به یک انسان می‌رسم. حسن نویسنده این است که برای خود موضوع در نظر می‌گیرد. او مدتی با عنوان گل‌ها شعر می‌سرود و خلق‌وخوی آدم‌ها را به خوبی با این گل‌ها واکاوی می‌کرد.

کلاهی‌اهری با اشاره به اینکه این مجموعه، کتاب بسیار مغتنمی است، بیان کرد: اشعار این مجموعه، شعر‌هایی است که از یک ممارست سرچشمه می‌گیرد. دلیل آن هم این است که شاعر در رشته ریاضی تحصیل کرده و عینیت در این رشته بسیار اهمیت دارد.

فضاسازی بکر در اشعار قاسم رفعت حسینی

شهره شجیعی، شاعر شعر سپید معاصر، قاسم رفعت حسینی را شاعری متواضع و آرام توصیف کرد و گفت: اشعار او اغلب زبانی ساده دارد و از زاویه دید اول شخص مفرد مطرح می‌شود. آثاری که اغلب تصویر‌های ذهنی دارند و کمتر شکل عینی به خود می‌گیرند. شاعر فضاسازی‌های بکر دارد و ما را در اتمسفر آن دچار تعلیق و عدم قطعیت در معنا می‌کند.

وی افزود: نویسنده با حسی نوستالژیک تنهایی را نه به صورت توصیف و توضیح بلکه به صورت تصویر اجرا می‌کند و کار شاعر هم اجرای حالات گوناگون انسانی است.

شجیعی عنوان کرد: در بیشتر ستون‌ها ارکان اصلی جمله وجود دارد و شکل نحوی زبان تلاشی برای فاصله گرفتن از نثر ندارد. اما عاطفه تخیل، عاطفه و اندیشه، اثر را به هیئت شعری تاثیر گذار می‌رساند. 

کشف قلب پنهان در دل شعر

در ادامه علیرضا جهانشاهی، شاعر جوان مشهدی، اظهار کرد: با استمرار نویسنده در کار، دفتری را می‌بینیم که قابل تأمل است و از خواندن آن لذت می‌بریم. من در مطالعه یک اثر ادبی بیشتر از این که پیگیر صنایع و آرایه‌ها باشم به دنبال کشف آن قلب پنهان هستم.

وی افزود: در این مجموعه تاریکی هست، اما اعتراض نیست. پس قلب پنهان نویسنده جبر گرایی است و از نظر او گرامر زندگی‌ها نوشته شده است. پیشنهاد من به نویسنده این است که به زندگی اینگونه نگاه نکند، زیرا چند صدایی را در موازنه با صدا‌های دیگر نمی‌بینیم و در ساختار زبان، ریتم و ... متجلی خواهد شد. هر باوری که در پس شعر داریم در استخدام نشانه‌ها تاثیر گذار خواهد بود. 

تصویری شاعرانه و دلنشین از یک شاعر

رضا عابدین‌زاده، شاعر و مترجم، نیز که در این نشست حضور داشت اظهار کرد: تصویری که از قاسم رفعت حسینی دارم مانند گیاهی در ظرف شیشه‌ای است؛ تصویری شاعرانه و دلنشین است.

وی خاطرنشان کرد: طرح جلد کتاب هم بسیار زیبا و اثر معصومه میرزایی است. نویسنده وجه شاعرانه‌ای داشته و به دلیل اینکه استاد ریاضی است یک رگه از صراحت در وجود خود دارد.

عابدین زاده تصریح کرد: تمام تعاریف از شعر نسبی بوده و جامع نیست، اما می‌دانم شعر چه چیزی نیست و از این راه می‌توان فهمید شعر چیست. وقتی با یک مجموعه روبه‌رو هستیم اشعاری در آن است شاید که خوب، اما به مرور زمان جزو شعر‌های حذفی باشند و برخی اشعار به مرور دوباره پررنگ شوند. مطمئن هستم بسیاری از اشعار این مجموعه ماندگار خواهد بود.

همچنین امان میرزایی، نویسنده کتاب «خشخاش‌ها»، بیان کرد: اولین بار که قاسم رفعت حسینی را دیدم، افسوس خوردم که چرا زودتر او را ندیدم. فردی بدون ادعا و با خضوع که اشعارش شاعرانگی زیادی دارد. امیدوارم که مجموعه پیامبر، گل‌ها، جنگ و خدا که ما منتظر آنها هستیم چاپ شوند.

نوشتن جذاب‌تر از چاپ و نشر است

 نویسنده مجموعه شعر «زندگی در آمنیون»، در حاشیه این نشست و گفتگو با شهرآرانیوز،  مجموعه شعر خود را حاصل تجربه زیستی‌اش دانست و گفت: کمی در چاپ این کتاب سهل‌انگاری کردم و دوستان زحمت نشر آن را متقبل شدند. من در ذهن خود همیشه فکر می‌کردم وقتی کتابی نوشتم دو راه دارم اول اینکه آن را چاپ کنم و دوم اینکه کار بعدی خود را ادامه دهم و همیشه گزینه دوم را انتخاب کردم، زیرا برایم جذاب‌تر بوده و شاید رفتن به سراغ کار‌های چاپ و نشر را بلد نبودم.

قاسم رفعت حسینی خاطرنشان کرد: کتاب‌هایی در دست چاپ دارم که در واقع آثاری هستند که از قبل نوشته‌ام و در مورد ماهیت جنگ، گل‌ها و... است و زحمت چاپ آنها برعهده دوستانی است که مجموعه «زندگی در آمنیون» را به چاپ رساندند.

این شاعر نظرات نویسندگان حاضر در نشست را خوب ارزیابی کرد و افزود: این افراد کتاب را با دقت خوانده‌اند که انتقادشان برای من باارزش است.

در ادامه حتما بخوانید ادبیات بیقرار | کوتاه درباره جستار، نسخه‌ دوست‌داشتنی کتاب‌خوان‌ها